50 jaar!

Traditie

In veel delen van Noord-holland wordt iemands vijftigste verjaardag groots gevierd.
Traditioneel beginnen de festiviteiten om middernacht, het moment dat de verjaardag aanbreekt. Familie, buren en vrienden verzamelen zich voor het huis van de jarige. Voor het huis zetten ze een levensgrote pop neer. De nachtelijke visite begint om klokslag 12 uur luidkeels de jarige toe te zingen. Daarna worden de gasten binnen genood, om een glas te heffen op de jarige.  Na dat eerste glas gaat ieder weer huiswaarts om nog wat slaap te pakken. De pop blijft de komende dagen op de ereplaats voor het huis in volle glorie te pronk staan.

De volgende dag wordt de verjaardag grootser gevierd, waarbij het lekkere abrahams- of sarahgebak niet mag ontbreken. Die Abraham of Sarah is een koek van gevuld speculaas, versierd met amandelen en opgespoten suiker of creme.

Zelf maken

Bij een goede banketbakker zijn prachtige exemplaren te koop. Maar eigenlijk is het ja zo leuk om er zelf een te maken, traditioneel met roggebloem. Heb je dat niet, dan kan tarwebloem natuurlijk ook.

Wat heb je nodig?

(Voor een koek van 30-35 cm lengte):
300 gram bloem (van rogge of tarwe)
1/2 theelepel natriumbicarbonaat (bakingsoda)
75 gram suiker
75 gram bruine basterdsuiker
2 eetlepels speculaaskruiden
170 gram boter
1 à 2 eetlepels koud water
(Voor de vulling):
250 gram (droge) amandelspijs (amandelen met suiker)
1 ei, losgeklopt (je hebt de helft ervan nodig)
1 citroen
(Voor de garnering):
blanke amandelen
3 à 4 eetlepels poedersuiker
(rozen)water

En verder:

een kom, een citruspers, een vork, een kom, een foodprocessor (is handig, maar niet persé noodzakelijk), een deegkom, een deegroller, bakpapier, een sjabloon *) is handig om het deeg uit te snijden, een mesje, een klein (papieren) spuitzakje

En zo maak je de koek:
Voorbereiden van vulling en deeg:

1. Begin met de vulling: Pers de citroen uit. Klop het ei los. Doe de amandelspijs in de kom en voeg de helft van het losgeklopte ei en 2 eetlepels citroensap toe. (Hou de rest van het citroensap nog even achter de hand). Prak dan met de vork alles goed door elkaar tot een smeuïge massa.
2. Meng bloem, natriumbicarbonaat, suikers en speculaaskruiden. Snij daarna de boter in grove stukken erdoor. Doe dit in de foodprocessor en snij tot het mengsel als fijn broodkruim is. Heb je geen foodprocessor, snij dan de boter met twee messen zo klein mogelijk en wrijf het verder met je vingers door het bloemmengsel. Voeg nu 1 theelepel citroensap en een eetlepel water toe en kneed snel tot een stevig deeg. Voeg zo nodig ook de andere eetlepel water toe.
3. Laat als het even kan het deeg een paar uur rusten om de smaken goed op elkaar in te laten werken. Bekleed ondertussen een bakplaat met een velletje bakpapier. En maak alvast een papieren sjabloon voor de pop, iets kleiner dan je bakplaat is.

Vormen van de koek

4. Verdeel het deeg in twee gelijke delen. Rol het eerste deel uit tot een lap met een dikte van 2 mm. Leg het sjabloon er op en snij met een mes langs de omtrek de vorm van de koek uit.
5. Leg deze plak nu voorzichtig op de bakplaat.
6. Verdeel de amandelspijs over het deeg, zorg dat er aan de randen wat ruimte overblijft.
7. Verwarm de oven voor op 180 graden C.
8. Rol daarna de andere helft van het deeg uit tot een lap van 1 à 2 mm dikte. Snij met behulp van het sjabloon de vorm iets ruimer uit, en bedek met deze iets grotere deegplak de amandelspijs. Druk de randen voorzichtig even aan.
9. Druk de amandelen als versiering op de koek, bv. in de vorm van ogen, mond etc.

Bakken en afwerken:

10. Schuif de koek in de voorverwarmde oven en bak 40-45 minuten.
11. Haal de koek uit de oven en laat afkoelen.
12. Maak van de poedersuiker en het (rozen)water een glazuur. Voeg het water per theelepel toe en roer het goed door. Voeg pas opnieuw water toe als het glazuur te droog blijkt te zijn. Wanneer de dikte van het glazuur goed is roer je nog even goed door tot het glimmend is.
13. Vul een klein spuitzakje met wat glazuur. Vouw het zakje aan de bovenkant dicht, knip evt. het puntje van het zakje, en “schrijf” een tekst op de koek. Bv. “hartelijk gefeliciteerd” , de leeftijd en de naam van de jarige. Echte creatievelingen zouden ook met een lijntekening lichaamscontouren aan kunnen geven.
14. Laat het glazuur hard worden voordat je de koek aansnijdt.

*) Een sjabloon voor een eenvoudige pop vind je hier.


Moeilijkheidsgraad: ***
Prijsniveau: €€€