Macrobiotisch dieet

Macrobiotiek (een woord afgeleid uit het Grieks: makros = groot, bios = leven, dat omschreven kan worden als “de kunst om veelomvattend te leven) is een levenswijze gestoeld op het zenboeddhisme en ontwikkeld door de Japanner George Ohsawa. Het uit  overwegend plantaardige voedingsmiddelen bestaande macrobiotisch dieet is een onderdeel van deze leefwijze.

De ingrediënten waarmee gewerkt worden bestaan uit volle (volkoren) granen en lokaal verbouwde groenten, aangevuld met peulvruchten, zeewier, zaden, noten en vruchten, en fermentatieproducten, alles van biologische oorsprong, zonder dierlijke bemesting.
Door de jaren heen zijn deze richtlijnen aangepast; lag het accent in de jaren zeventig op voornamelijk granen gecombineerd met peulvruchten, tegenwoordig nemen de peulvruchten een minder prominente plaats in. Dierlijk voedsel (in de vorm van vis of een ei) is in principe niet “verboden”; hoewel het in eerste instantie door de meeste macrobioten niet werd gegeten,wordt er tegenwoordig op het macrobiotische menu wel een plaatsje ingeruimd voor verse vis.

Belangrijk in de macrobiotiek is het evenwicht tussen yin en yang. Yin en Yang zijn twee tegengestelde elementen van het universum, waarbij het een niet zonder het andere kan bestaan, samen vormen ze eenheid. Alle aspecten van deze leefwijze en dus dit dieet worden ingedeeld in yin en yang. Dat betreft niet alleen voedingsmiddelen en bereidingswijzen, maar ook het seizoen of de mate waarin je actief bent. Yin en yang zijn in dit opzicht te vertalen als uitgezet (yin) en samengetrokken (yang). De aard van de voeding heeft invloed op het karakter van degene die het eet. Zo zullen samengestrokken (dus yang) voedingsmiddelen je actief, vastberaden, meer gespannen maken, terwijl meer uitgezette (yin) voedingsmiddelen je meer ontspannen, en passiever maken.

– Yang bereidingswijzen zijn die waarbij veel en snel of langdurig hitte wordt gebruikt. Denk aan grillen, scherp aanbraden, braden, bakken, lang koken in vocht en het gebruik van de hoge-drukpan.
– Bij yin bereidingswijzen worden vaak kortere kooktijden aangehouden en neemt vocht een belangrijke plaats in.  Weken en voorweken, blancheren, koken in veel water, koken met verfrissende ingrediënten als fruit, zuidvruchten, gespruit graan en peulvruchten, champignons, algen en vruchtensappen zijn voorbeelden van yin bereidingen.
– Voedsel wat de tijd heeft gekregen om energie op te slaan, samen te trekken dus, is yang. Hieruit leidt je al snel af dat dierlijk voedsel dus heel yang is. Van de plantaardige voedingsmiddelen is het kleinere, langzaam of ondergronds gegroeide yang, bv. de wortels en sluitkolen die in de herfst of winter worden geoogst. Ook de mineralen, zoals zout behoren bij de yang voedingsmiddelen. De granen zijn doorgaans ook meer yang dan yin.
– Yin voedsel groeit in korte tijd tot volle wasdom. Het zijn vaak de sappige bladgroentes en zachte groentesoorten van het zomerseizoen, net als de sappige vruchten die in ons eigen klimaat groeien, zoals aardbeien en bessen. Ook natuurlijk gefermenteerde alcoholische dranken worden tot de yin voedingsmiddelen gerekend, waarbij de witte wijnen meer yin zijn dan de rode. Hetzelfde geldt voor bier, de lichte bieren zijn meer yin dan de donkere.

Zuivel en honing (beide dierlijk) komen in het dieet niet voor, evenmin als door de voedingsindustrie geproduceerd bewerkt en/of bereid voedsel. Rauw voedsel past ook niet in het plaatje, er wordt uitgegaan dat het bereidingsproces als het ware een voorvertering buiten het lichaam is. Daarnaast is goed kauwen van belang, aangeraden wordt iedere mondvol wel vijftig keer om het voedsel goed “in te speekselen” zodat het op deze manier wordt voorverteerd.
Of het dieet bijdraagt aan een betere lichamelijke gezondheid is niet bewezen. Wel leveren de uitgangspunten (biologisch geteeld, uit de eigen regio) een positieve bijdrage aan het milieu.

Bronnen:
Mens en gezondheid – macrobiotisch eten
Wikipedia – macrobiotiek
Dharma-Lotus (bereidingswijzen)
Voor mij alleen macrobiotiek

Dit bericht zit in:

Tag: diëten, leefwijze, plantaardig, vegetarisch

Categorie: Keukentafel