Slakken

Als je het woord slakken leest op een site als Eetweetjes denk je waarschijnlijk aan escargots, de culinaire hoogstandjes uit Frankrijk die ook in Nederland al flink zijn ingeburgerd. Maar nee, in dit stukje wil ik het hebben over de slak in de moestuin, en dan in het bijzonder de naaktslak, een plaag die mij al menig tuinseizoen bezighoudt, waarbij dit jaar toch echt wel de kroon spant.

Het beest

Je zou niet denken dat slakken behept zijn met hersens, en toch zijn deze slijmerds me iedere nacht weer te slim af, wat te zien is aan het desastreuze resultaat van afgegraasde plantenstengels. Ieder jaar is er een wedstrijd gaande tussen de jonge plantjes en de slakken, en ondanks dat de slak als traag bekend staat wint hij die race best vaak en leggen de planten het af. Praktisch betekent dat voor mij dat ik nooit alle plantjes tegelijk in de grond zet maar altijd wat achter de hand hou op mijn tuinwerkbank, wat geen absolute garantie geeft dat deze gevrijwaard blijven van slakkenbezoek.

Een plaag

Van de 4 strekkende meters gezaaide pastinaak, zijn veel plantjes opgekomen. Jammer genoeg hebben slechts twee planten de slakkenvraat weten te overleven. Worteltjes vinden ze minder lekker, maar de bieten hebben ze wel weer te grazen genomen, letterlijk. De kleine augurkenplanten hebben wel veelvuldig slakkenbezoek gehad; van mijn achtergehouden voorraad heb ik opnieuw wat uitgezet, maar er staat geen enkele plant meer overeind. Omdat ik weet dat augurken erg “slakkengevoelig” zijn had ik voorzichtigheidshalve evengoed nog twee plantjes bewaard die ik in grote potten tot flinke planten opkweek, en dan uiteindelijk op hoop van zegen toch maar in de grond ga zetten. En dan hebben we nog boerenkool, pas gezaaid op de plek van de tot tweemaal toe gezaaide en weggevreten pastinaken; hoe fris stonden de kleine koolzaailingetjes erbij! Dat was van korte duur, de plantjes die het dichts bij de augurken stonden zijn niet meer. De kool is opnieuw gezaaid, maar deze keer in potten op de tuinwerkbank.

Bestrijding

Naast de achtergehouden reservevoorraad wordt de slak door mij bestreden, of beter gezegd geweerd. Niet met gif, we tuinieren per slot van rekening biologisch, maar ook milieuvriendelijke middelen als keukenzout of bitterzout, bijzonder slakvijandige middelen, gebruik ik niet. Trouwens van bitterzout denk ik – is mijn ervaring – dat het meer als lokmiddel werkt.

Welke middelen?

– Eierschalen worden hier bewaard, ik stamp ze tot grove stukjes waarmee ik een ring van een paar centimeter breed om de jonge plantjes leg. Vaak helpt het, echter niet dit jaar; ondanks een 5 cm brede rand eierschalen heeft de basilicum het moeten ontgelden, evenals enkele slaplanten. (Nou is basilicum wel een moeilijke plant om slakvrij op te kweken).  Ook schelpenzand zou de slakkenopmars tegengaan maar naar mijn ervaring werkt dit vaak niet.
– In het verleden heb ik de biermethode wel gebruikt. Hierbij graaf je een ondiep schaaltje met bier half in, zo dat de rand gelijk of even hoger dan de grond ligt. Dit werkt wel, maar je moet consequent iedere morgen de bierbakjes nalopen, de in het bier verzopen slakken verwijderen (vieze kwakken, jakkie!), en het bier regelmatig verversen. Helaas zijn er onder de slakken ook vegetarische geheelonthouders.
– De verplaatsing: Gevangen slakken worden met gezwinde spoed naar de composthoop gebracht, waar zij zich in dit eldorado aan een keur van slakkenvoedsel te goed kunnen doen. De afgelopen maand hebben ontelbare slijmerds deze verplichte verhuizing ondergaan, tot volle tevredenheid van zowel mij als de slakken.

Nog wat aandachtpunten

– Bij het verpotten van planten is het zaak om de potkluiten goed na te kijken, slakken hebben de neiging om zich in de potgrond in te graven – iedere nacht komen ze tevoorschijn om hun desastreuze maaltijden te nuttigen, niet noodzakelijkerwijs van de in de pot staande plant. Gevangen slakken verhuizen natuurlijk naar de composthoop.
– Slakken zouden een hekel hebben aan sterk ruikende planten als munt, bieslook, knoflook, geraniums enz. Een rand van deze planten zou de slakken weren. Mijn ervaring is dat bovenstaande planten zelf gespaard blijven van slakkenvraat, maar de ernaast staande planten profiteren daar echt niet allemaal van.
– In de avond en nacht kan je met resultaat jacht maken op de slakken. Gewapend met zaklamp en emmertje doe je de ronde door je tuin. Let er wel op dat buren je niet voor een inbreker aanzien.

Het vergt dus wat extra aandacht en tijd, maar met deze natuurlijke maatregelen is een slakkenplaag min of meer te beheersen.