De E in je eten
Alles over de E-nummers en andere toevoegingen aan ons voedsel
Geheel vernieuwde en sterk uitgebreide editie!
Vanaf het moment dat ik dit boek bij mijn zus op de plank zag staan wilde ik het ook hebben, en het jaar daarop gaf ze me voor mijn verjaardag mijn eigen exemplaar. Dat is nu ruim twintig jaar geleden en tot op de dag van vandaag pak ik, als kritische consument, het boek nog vaak van de plank.
Toen er vanaf de jaren tachtig in sneltreinvaart meer en meer vreemde namen en codes op verpakte voedingsmiddelen werden vermeld was het overduidelijk dat er een naslagwerk als dit moest komen.
Dit boek voorziet in onze behoefte aan informatie over deze mysterieuze ingrediënten door een duidelijke uitleg over etikettering, de verschillende groepen additieven, het proces tot goedkeuring van een additief, en mogelijke bijwerkingen van bepaalde E-nummers. Een flink deel van het boek wordt in beslag genomen door een bespreking van de additieven, op volgorde van het (E-)nummer.
Een boek compleet met inhoudsopgave, register, verklarende woordenlijst en een aantal nuttige adressen.
Ondanks dat deze uitgave al ettelijke decennia oud is, biedt het nog steeds voldoende informatie over al die niet-voedingsmiddelen die veelvuldig als ingrediënt aan ons voedsel worden toegevoegd.
♦ De regelgeving omtrent het etiketteren van voedingsmiddelen is onlangs (per 13 december 2014) aangepast, maar dat neemt niet weg dat de informatie die in dit boek over etikettering wordt gegeven in grote lijnen nog steeds klopt. Ingegaan wordt op welke voedingswaren van een etiket moeten zijn voorzien, het ingrediëntenlijstje, de inhoudshoeveelheid, de houdbaarheid, bewaaradvies enz., alsmede de uitzonderingen (productgroepen die niet van een echte ingrediëntenlijst voorzien hoeven te zijn, maar wel additieven bevatten).
♦ Het hoofdstuk over de additieven in het algemeen is zeer compleet.
Additieven kunnen zowel natuurlijk als synthetisch zijn. De natuurlijke stoffen komen in de natuur voor, en worden al of niet op chemische wijze gewonnen. Aan de andere kant zijn er de geheel synthetische additieven, die komen dus niet in de natuur voor maar worden bereid door uiteenlopende chemische reacties in fabrieken. Een derde categorie zijn de natuur-identieke stoffen. Deze zijn chemisch gezien volkomen gelijk aan in de natuur voorkomende stoffen maar worden uit heel andere grondstoffen in elkaar gesleuteld d.m.v. chemische reacties.
Ook wordt uitgelegd waarom de voedingsmiddelenindustrie zo gretig gebruik maakt van de additieven.
♦ De toxicologie bestudeert de werking van giftige stoffen op biologische systemen, het zijn de wetenschappers van deze leer die onderzoeken of een stof wel of niet een goedgekeurd E-nummer krijgt. Aan de hand van een uitgebreid stap-voor-stap voorbeeld wordt deze procedure uitgelegd.
Sommige additieven hebben een zgn. voorlopig nummer, dus nog zonder de “E”. Deze stoffen worden al wel toegepast maar behoeven mogelijk nader onderzoek naar de veiligheid van de stof.
♦ Verder wordt ingegaan op risicogroepen, bv. kinderen of bejaarden. Ook lever- of nierfunctiestoornissen kunnen risicofactoren zijn bij het lichamelijk verwerken van additieven.
Er wordt een opsomming gegeven van de symptomen die zich kunnen voordoen, maar ook meer algemene klachten zoals snel moe zijn en hoofdpijn worden vermeld, waarbij de kanttekening wordt geplaatst dat zowel additieven als natuurlijke voedingsmiddelen hiervoor verantwoordelijk kunnen zijn.
Leidraden worden gegeven met te vermijden additieven bij babies en kleine kinderen en bij specifieke problemen zoals slechte lever- of nierwerking, gedragsproblemen, of jicht. Verder hebben de schrijvers op grond van persoonlijke afweging een eigen lijst met discutabele additieven samengesteld.
♦ Tot slot wordt een aantal praktische tips gegeven om zoveel mogelijk additief-vrij te leven, bv. door het vermijden van kant- en klare maaltijden, felgekleurde dranken en snoep e.d. Daarbij adviseren de schrijvers om zoveel mogelijk zelf te bereiden van verse producten, zonder pakjes en zakjes (instantpoeders, taartmixen, maaltijdpakketten etc.) te gebruiken.
De omschrijving van de afzonderlijke additieven beslaat het grootste deel van dit werk. Deze zijn op (E-)nummer gerangschikt, waarbij de additievengroep (kleurstoffen, conserveermiddelen, emulgatoren, glansmiddelen etc.) als koptekst boven aan de pagina’s is weergegeven.
Bij ieder additief is informatie te vinden over oorsprong en winning/bereiding, toepassing, effecten (bij proefdieren en mensen), aan welke producten het o.a. wordt toegevoegd, hoeveel van het additief is toegestaan per product, de ADI (de hoeveelheid die voor de mens als veilig wordt beschouwd), en evt. opmerkingen (denk daarbij aan een verbod van dat specifieke middel in bepaalde landen).
De E in je eten
Door Maurice Hanssen en Jill Marsden
Oorspronkelijke titel: The New E for Additives
vertaald en bewerkt door Dr. Th.P. Groen
Uitgeverij Zomer en Keuning, Ede/Antwerpen
2e druk, geheel vernieuwde editie
© 1987, 1988 Maurice Hanssen
© 1989 Nederlandstalige editie: Zomer en Keuning Boeken B.V., Ede
Paperback – 320 pagina’s
ISBN 90 210 1222 7
Gekregen in 1993 als verjaardagscadeau