Groente- en fruitkalender

Er is vraag naar een bepaalde soort groente of fruit, en de teler biedt het aan. Of is het een door het aanbod gecreëerde vraag? Het lijkt wel een vicieuze cirkel. De groenten- en fruittelers spelen in op de voortdurende vraag van de consument, en introduceren nieuwe rassen, waardoor een gespreide oogst verkregen wordt, of een langere bewaarperiode  mogelijk is. En dan is het altijd mogelijk om wat in ons klimaat in een bepaald seizoen niet geteeld kan worden te importeren. En de consument wordt steeds veeleisender.
Was het tot nog niet zo lang geleden een feest als de eerste aardbeien bij de groenteboer lagen, tegenwoordig is dit zowat een jaarrond product.

Het gevolg is dat we zomer en winter bijna hetzelfde eten. Hou je van sla? Dan eet je dat niet alleen in de zomer, maar gaat daarmee door in de winter. Lekker toch, nietwaar? Ik hoor je al zeggen, “ik hou niet van spruitjes, geef mij maar een portie sla.” Andersom gaat het natuurlijk ook op, want de meeste wintergroenten zijn ook een groot deel van het jaar verkrijgbaar.

Dat is wel eens anders geweest. Er waren tijden dat je at wat het land op dat moment opleverde. En om gespreid over het jaar wat meer variatie te hebben maakte je gebruik van natuurlijke conserveermethodes. Daar dook de industrie handig op in. Thuiswecken heeft een gevaarlijk kantje, maar in professionele keukens waar goed hygiëne en controle heersen kan het veilig gebeuren.
Toch gaat er niets boven vers. Een kleine kanttekening is misschien op zijn plaats: Als consument moet je kritisch blijven op de aangeboden producten. Goed kijken naar wat je koopt is de leuze: Fris blad, harde wortels, stevige sperziebonen, dat zijn de kenmerken van verse groente.

Groente van het seizoen is altijd sterker dan kasgroente. En het bevat een betere samenstelling van micro-nutrienten, de voedingsstofjes die zorgen dat je lijf het goed doet.
En groente van het seizoen is ook nog eens voordeliger. Logisch, want die groente groeit op dat moment volop dus is er veel aanbod en dat drukt de prijs.
Voor fruit gaat deze regel ook op, hoewel je bij het tere zomerfruit wel rekening moet houden met het weer. Na een paar dagen met veel regen zijn de aardbeien in de regel weer duurder.
Hoe weet je nu welke groente in welk seizoen groeit? Daar heb je van die handige kalenders voor. Vroeger kon je dat ook wel vinden in een basiskookboek (bv. die van de huishoudschool), maar met een beetje snuffelen vind je ze ook wel op het internet, variërend van het simpele lijstje uit het huishoudschoolkookboek tot een uitgebreide kalender met bewaar- en bereidingstips, waarbij ook de milieubelasting van teelt, transport en verpakking wordt meegewogen.

Eten volgens de seizoenen is gezond. Je krijgt sterke groenten op je bord, en niet de zwakke nitraatrijke kasplantjes (die overigens meer kwaad dan goed doen voor je lijf). En als je de groenten van het seizoen neemt eet je over het hele jaar gevarieerder dan wanneer je je lievelingskostje telkens weer in je winkelwagentje legt. Een beetje creativiteit in de keuken zorgt er trouwens voor dat ook de sla-eter in de winter tevreden kan zijn, met een heerlijke winterse witlofsla, maar ook de fijne blaadjes van de veldsla groeien in de winter nog prima.

Groente- en fruitkalenders, die waarop je kunt aflezen wanneer een bepaalde groente ruim verkrijgbaar is, wisselen met de jaren.
Een oudje uit een huishoudschoolkookboek van 1950 laat deze lijst *) zien (verzameld naar gegevens van de Groenten- en Fruitcentrale):

In rode letters = Groenten- en fruitsoorten waarvan de aanvoer op de veilingen groter is dan 1/12e van de gemiddelde jaarlijkse totaal-aanvoer en dus in zeer grote hoeveelheden verkrijgbaar zijn.
In groene letters = Groenten- en fruitsoorten waarvan de aanvoer minstens de helft van 1/12e deel van de gemiddelde jaarlijkse totaalaanvoer bedraagt en dus nog in grote hoeveelheden verkrijgbaar zijn.
Rekening moet worden gehouden met enig voorbehoud ten aanzien van de groenten- en fruitsoorten, welke door de telers kunnen worden bewaard en dus op de voor de verkoop gunstigste tijdstippen worden aangevoerd.

Januari:
rode kool, witte kool, savoye kool, uien, spruitkool, witlof, boerenkool, prei, koolrapen, schorseneren, knolselderij
winterpeen, kroten (bieten), selderij, kervel

Februari:
witte kool, rode kool, savoye kool, uien, winterpeen, spruitkool, kroten (bieten), witlof, prei, boerenkool, koolrapen, knolselderij
schorseneren, selderij, kervel

Maart:
witte kool, rode kool, savoye kool, winterpeen, uien, kroten (bieten), witlof, spruitkool, raapstelen, prei, boerenkool, rabarber, radijn, koolrapen
spinazie, selderij, knolselderij, peterselie, kervel

April:
sla, spinazie, winterpeen, witlof, raapstelen, radijs, rabarber, prei, selderij
kervel, peterselie, witte kool, rode kool, savoye kool, uien, andijvie, kroten (bieten), postelein, koolrapen

Mei:
sla, spinazie, komkommers, bloemkool, tuinworteltjes, rabarber, radijs, postelein, raapstelen, asperges, selderij, kervel
tomaten, prei, peterselie, peulen, andijvie, sterkers

Juni:
komkommers, tomaten, sla, tuinworteltjes, bloemkool, andijvie, doperwten, postelein, tuinbonen, spinazie, peulen, rabarber, spitskool, asperges, selderij, peterselie, kervel,
radijs

aardbeien, kruisbessen, kersen, perziken,

frambozen

Juli:
komkommers, tomaten, prinsessebonen, andijvie, doperwten, tuinworteltjes, tuinbonen, bloemkool, augurken, winterpeen, snij- en pronkbonen, postelein, rabarber, spitskool, selderij, peterselie
peulen, kervel, sla, rode kool, snijbiet

rode en witte bessen, aardbeien, kersen, frambozen, meloenen, zwarte bessen, kruisbessen, perziken,

druiven

Augustus:
tomaten, prinsessebonen, augurken, komkommers, snij- en pronkbonen, andijvie,rode kool, bloemkool, spekbonen, postelein, selderij, peterselie
witte kool, sla, uien, tuinworteltjes, winterpeen, snijbiet, doperwten, bleekselderij, kervel

peren, pruimen, meloenen, druiven, rode en witte bessen, perziken,
appelen, frambozen

September:
tomaten, andijvie, snij- en pronkbonen, witte kool, prinsessebonen, uien, augurken, bloemkool, savoyekool, postelein, kroten (bieten), spekbonen, selderij, bleekselderij, chinese kool, peterselie, kervel
rode kool, komkommers, sla, winterpeen, tuinworteltjes, spinazie, knolselderij, sla

appelen, peren, druiven, pruimen, meloenen, perziken

October:
witte kool, andijvie, uien, bloemkool, winterpeen, savoye kool, kroten (bieten), snij- en pronkbonen, spruitkool, prei, chinese kool, schorseneren, koolrapen, knolselderij, bleekselderij, selderij, peterselie, kervel
tomaten, rode kool, prinsessebonen, tuinworteltjes, postelein, boerenkool

appelen, druiven, peren

November:
witte kool, bloemkool, savoye kool, winterpeen, andijvie, rode kool, spruitkool, kroten (bieten), koolrapen, prei, boerenkool, witlof, schorseneren, knolselderij, chinese kool, selderij, peterselie, bleekselderij, kervel
uien

appelen, druiven, peren

December:
Savoye kool, rode kool, witte kool, bloemkool, spruitkool, winterpeen, andijvie, witlof, boerenkool, prei, koolrapen, schorseneren, knolselderij, selderij, kervel
uien, kroten (bieten), peterselie
appelen

Dit bericht zit in:

Tag: eet- en drink tradities, fruit, groente, plantaardig

Categorie: Keukentafel