Oliebollen

Oliebollen of zoals ze vroeger ook wel genoemd werden oliekoeken, is een traditioneel oudejaarsavondgebak gemaakt van gistbeslag dat gefrituurd wordt. De bol kan wel of niet gevuld zijn met krenten, appel, sukade, oranjesnippers…. noem maar op!
Ondanks dat er tegenwoordig heel veel lekkers op tafel staat tijdens de jaarwisseling is er nog steeds een plekje ingeruimd voor de ouderwetse oliebol.

Even terugblikken

Ik ben opgegroeid in de tijd waarin het allemaal nog niet zo overdadig was. Dus naast een enkel toastje, in later jaren ook een huzarenslaatje, stond er altijd een flinke schaal oliebollen op tafel. In ons grote gezin gingen er flink wat doorheen en mijn vader verheugde zich altijd op de oliebollenbakkerij. Ik zie hem nog roeren in de emmer met beslag. Inderdaad een emmer, ik zei al dat er flink wat doorheen gingen. Meel, gist, krenten, en …nee… geen melk want bij ons thuis werd daar pils doorheen gedaan, omdat dat het gebak luchtiger maakte zei hij. Dat klopte ook wel want naast de gist zorgde ook het bier dat het oliebollenbeslag goed rees. Was het beslag gemaakt, dan werd de emmer werd met een gevouwen krant eroverheen op een warm plekje neergezet. Een goed uur later was het zover gerezen dat met bakken kon worden begonnen. Na afloop hadden we dan een flinke emmer oliebollen, daar kwamen we de avond wel mee door. En de volgende dag waren er nog genoeg oliebollen over. Ik vond ze op nieuwjaarsdag ook wel lekker. Vanwege het late naar bed gaan was ik dan meestal wat “rillerig, en zo’n overgebleven oliebol hapt dan makkelijk weg. En daarnaast geeft het ook flink wat energie. Die energie hadden we wel nodig ook, als het vroor in de winter stonden er prachtige ijsbloemen op onze ramen. Dus de oliebol zorgde er wel voor dat het motortje van je lijf bleef draaien om je warm te houden.

Hoe maak je nu die heerlijke energierijke oliebollen?

Je kunt natuurlijk een pak oliebollenmix kopen, maar dan ben je bezig met surrogaat vind ik. Veel leuker is om het helemaal zelf te maken, met verse of gedroogde gist. En een vulling naar keuze. Die net niet ronde vormen met vreemde uitsteeksels. Onnodig te zeggen dat je van zo’n zelfgemaakte “bol” veel meer voldoening hebt.
Oja, heb je onverhoopts teveel beslag gemaakt? Dan kan je dat prima invriezen om later te gebruiken.

Voor ongeveer 15 stuks heb je nodig:

275 gram bloem (spelt of tarwe)
1/4 theelepel suiker
1/2 theelepel zout
15 gram verse gist of 1 zakje (7 gram) gedroogde gist
250 ml bier (bij voorkeur pils)
1 klein ei, losgeklopt
125 gram vulling (bv. krenten, rozijnen, gedroogde cranberries, geconfijte sinaasschil, citroenrasp, sukade)
evt. 1 kleine appel
frituurvet of -olie
poedersuiker

Verder heb je nodig

een klein kommetje of schaaltje, een ruime beslagkom, evt. een mixer, een frituurpan met mandje of een ruime pan en schuimspaan, een schone theedoek, 2 metalen eetlepels of een metalen ijsbolletjeslepel, vergiet of schaal belegd met keukenpapier, ondiepe serveerschaal

En zo maak je ze

1. Verwarm een kwart van het bier tot lauw (lichaamstemperatuur). Meng de gist in een klein kommetje of schaaltje met de suiker en het lauwe bier. Als het wat schuim begint te vormen is het actief en klaar voor gebruik.
2. Was van de vulling de krenten, rozijnen en/of cranberries als je die gebruikt. Snipper evt. de sinaasappelschil, rasp evt. een stukje van de citroenschil, snijd evt. de sukade in kleine stukjes. Als je appel gebruikt schil je die en snij je hem in kleine stukjes of raspt hem grof.
3. Meng in een ruime beslagkom meel en zout. Maak in het midden een kuiltje en giet hierin het gistpapje. Voeg ook het losgeklopte eitje toe. Roer vanuit het midden steeds wat bloem door het papje tot alles is verwerkt. Voeg daarbij ook de rest van het bier toe. Roer (evt. met behulp van de mixer) alles tot een dik, luchtig, glad beslag.
4. Roer nu de ingredienten voor de vulling erdoor.
5. Dek de kom af met de schone theedoek en zet het beslag op een warm plaatsje 1 uur of iets langer te rijzen. (bv. op de vensterbank boven een CV radiator of een plekje bij de kachel.
6. Verwarm frituurvet of -olie in de frituurpan tot 160-180 graden C.
7. Doop de 2 metalen lepels in het warme vet en schep hier het beslag mee op, vorm niet te grote ballen en laat die in voorzichtig in het vet glijden. Bak er niet teveel tegelijk in ca. 6-7 minuten gaar en rondom goudbruin.
8. Haal ze met het mandje of de schuimspaan uit het vet, laat ze even uitlekken en leg ze dan in het vergiet op het keukenpapier om verder uit te druipen.
9. Stapel ze op een ondiepe serveerschaal en bestrooi ze met poedersuiker. Warm geserveerd zijn ze het lekkerste.


Moeilijkheidsgraad: ***
Prijsniveau: €€