Vruchtengelei

Om gelei te maken volg je in grote lijnen de bereidingswijze van jam. Er is echter één verschil: Jam wordt van de hele vrucht gemaakt, gelei enkel van het vruchtensap.
Dat vraagt een stap extra in de bereidingswijze, nl. het verkrijgen van het sap.
Dit kan op verschillende manieren. In mijn recept voor vruchtensiroop ging ik daar al op in en leg ik de methode “warme extractie” uit. Dat is een ideale manier om sap uit bessen (rode en zwarte bessen, kruisbessen etc.) en steenvruchten (zoals kersen, pruimen, perziken) te verkrijgen, maar voor hard fruit zoals appels is dat minder geschikt.

Om uit appels sap te maken voor gelei kan je een stoomsappan (stoomextractor) gebruiken, een nogal pompeuse pannenconstructie, waar niet iedereen over beschikt. Degenen die zo’n pan wel hebben weten ook hoe je daar sap van verschillende soorten vruchten mee kan maken, daarom geef ik hier de beschrijving van een andere methode, de ouderwetse “grootmoedermanier”, die ik heb vertaald vanuit het engelse plattelandskookboek.

Het recept is dus voor appelgelei maar in principe kan je volgens dit recept ook gelei maken van ander fruit dan appels.

Je hebt nodig:
– Appels, het mogen ook valappeltjes zijn
– Eventueel een smaaktoevoeging, bv. een stukje gemberwortel of kruidnagels, een stuk citroenschil, maar aromatische tuinkruiden kunnen ook heel goed. Het ligt aan de appels, sommige appels hebben een uitgesproken smaak van zichzelf, die hebben geen extra smaakje erbij nodig.
– Suiker (GEEN geleisuiker!)

Verder heb je nog nodig:
Schone potten, een schone theedoek, een geleizak of een uitgekookte theedoek, een kom, een ruime pan met stevige bodem.

En zo maak je het sap (op grootmoeder’s wijze):
1. Was het fruit, en snijd het in vieren. Schillen en klokhuizen hoef je niet te verwijderen, maar snij wel de slechte plekken weg.
2. Doe het fruit in een grote pan, voeg evt. de smaakspecerijen toe. Voeg zoveel water toe dat de appels net onder staan, ongeveer 1 tot 1,5 liter op 1750-2000 gram fruit, en laat dit ongeveer een uur zachtjes koken.
3. Doe de vruchtenpulp in een geleizak of een uitgekookte dunne theedoek, vlak van te voren nog nagespoeld met kokend water, hang dat op aan bv. een keukenkastje, en vang het eruit lekkende sap op in een kom die je daaronder neerzet. Je kan de geleizak of de theedoek ook aan de poten van een omgekeerde kruk vastmaken en de kom daaronder neerzetten. Niet persen of knijpen in de pulp, want dan wordt je sap troebel en dus ook de gelei. Langzaam laten uitdruppelen. Dit is een tijdrovend proces van enige uren.

En zo verwerk je dat sap tot gelei:
4. Meet het sap. Doe het over in een ruime pan met dikke bodem. Als je pectine-arme vruchten hebt gebruikt kook het sap dan eerst een paar minuten in voordat je de suiker toevoegt. Voor iedere 500 ml sap voeg je 375 gram suiker toe. 2013-3609-appelgeleiZet het op een laag vuurtje en roer dan de suiker erdoor tot die is opgelost.
5. Breng het nu aan de kook en kook het stevig tot het geleerpunt is bereikt *).
6. Schuim het af en schenk of giet het kokendheet in schone potjes **).Voor gelei gebruik je kleinere potten, als je eenmaal een potje geopend hebt heeft het de neiging om snel waterig te worden. Deksels er op en af laten koelen. Daarna etiketten erop plakken met naam en datum. Bewaren op een koele, donkere, droge plaats.

*) Afhankelijk van het pectinegehalte van het fruit ga je na een bepaalde tijd testen of het geleerpunt is bereikt. Bij vruchten met een goed pectinegehalte kan dat al na een minuut of 6-7 – ervaring leert je wanneer het ongeveer zover is.
Het testen doe je zo: Draai het gas laag (of als je electrisch kookt zet je de pan van de plaat af) zodat de gelei tijdens de test niet verder inkookt. Neem met een schone lepel wat gelei uit de pan en laat een (of meer) druppels vallen op de koude schotel. Wacht 45-60 seconden en duw dan met een schone vinger tegen de gelei. Als het rimpelt is het klaar, zo niet, dan de warmtebron weer hoog en verder koken maar, na een paar minuten opnieuw testen. (Schoteltje afwassen en weer in de vriezer zetten).

**) De potten: Voor gelei zijn kleine potjes het beste. Ik gebruik oude potten met twist-off deksels. Die mogen geen roestplekjes vertonen. De potten afwassen, en steriel maken. Dat kan met kokendheet sodawater, en goed naspoelen met kokendheet water, ook de deksels. Omgekeerd neerzetten op de schone theedoek tot ze gevuld worden.

 

Dit recept zit in:

Type: fruit, inmaak