Sinaasappel

Geen fruitschaal lijkt compleet zonder sinaasappels ondanks dat ze niet in ons klimaat groeien. De sinaasappels komen nl. uit de subtropische landen rond de Middellandse Zee, zoals Israël, Spanje, Marokko. Oorspronkelijk komt ie van nog verder weg, nl. het zuiden van China. En dat vinden we dan ook in de naam terug: China’s appel.
Sinaasappels worden wereldwijd geteeld, in de zones tot 40 graden aan weerskanten van de evenaar. Het was aan het eind van de 80-er jaren van de vorige eeuw de meest geteelde vrucht.

We spreken hier eigenlijk over de zoete sinaasappel. Dit als onderscheid van de bittere sinaasappel (ook wel zure sinaasappel of pomerans genoemd). Die laatste teelt men overwegend voor de schillen. Vooral voor de productie van marmelade en likeur, maar ook voor de banketbakkerssector.

Het uiterlijk

Sinaasappels horen tot de citrusvruchten. Ze zijn min of meer rond, tot 15 cm ∅, met een leerachtige, glad bubbelige schil. Die schil bestaat uit het gekleurde epicarp en het crème, viltige mesocarp. De buitenste, gekleurde schil bevat veel etherische olie.
Het vruchtvlees (endocarp) is verdeeld in ca. 10 parten of segmenten. Dit is minder of meer vezelig en bevat soms pitten.
De smaakloopt uiteen van zuur tot zeer zoet, afhankelijk van het ras.
De kleur varieert sterk, er zijn groene, groengele, oranje en rode sinaasappels. Alle onrijpe sinaasappels zijn groen. Bij rijping verkleuren ze naar gele en oranje tinten. De kleuring is echter ook afhankelijk van het klimaat: sinaasappels die in de tropen groeien (bv. Suriname, Venezuela) missen de koude nachten. Hierdoor kleuren ze niet sterk en blijven overwegend groen. De kleur van de schil is echter niet van invloed op de smaak.

De groei

De vruchten groeien aan altijdgroene bomen die gemiddeld zo’n 7,5 meter hoog worden. Doorgaans worden de bomen wel wat lager gehouden omdat ze dan makkelijker te bewerken zijn. De vruchten moeten helemaal rijp zijn voor ze geplukt worden, citrusfruit rijpt nl. na de oogst niet meer na.
Alle leden van het geslacht Citrus doen het goed bij matige tot warme temperaturen. Grofweg ligt dat tussen de 15 en 30 °C. En daarnaast houden ze van zon en redelijk veel water.
Vruchtdragende sinaasappelbomen zijn gevoelig voor vorst, een oogst kan hierdoor verloren gaan.
Je kan sinaasappels vanuit zaad opkweken. Nadeel is dat het zaad soms onvruchtbaar is. Of dat het vruchten oplevert die niet op de oudervrucht lijken. In de commerciële teelt gebruikt men daarom enting *).

De rassen

Er bestaan ongeveer 2000 sinaasappelrassen. Om en nabij de 100 hiervan worden op grote schaal geteeld. Enkele tientallen rassen worden regelmatig op de Europese markt aangeboden.
Om een beetje overzicht te houden onderscheidt men ‘blonde sinaasappels’, ‘bloedsinaasappels’ en ‘navelsinaasappels’.

Enkele van de rassen zijn:

• Navel of Washington Navel. Handsinaasappel, ovaalrond, navel, oranjerood, zeer zoet.
• Navellate, dit is een mutant van Washington Navel. Handsinaasappel, rond, pitloos, oranjerood, zoet en sappig.
• Salustiana: Hand- en perssinaasappel, rond of platrond, helder- tot diep oranje, weinig pitten, zoet.
• Sanguina Redonda of Rond Sanguina: Bloedsinaasappel, rond en soms wat plat, diep oranje met rode vlekken, weinig pitten, friszoet.
• Shamouti – soms ook Jaffa genoemd. Handsinaasappel, lang ovaal, dikke schil, oranjegeel, geel vruchtvlees, niet al te sappig, zoet.
• Valencia of Valencia Late. Hand- en perssinaasappel, rond of licht ovaal, vrijwel geen pitten, geeloranje, friszoet en sappig.

Sinaasappelweetjes

Sinaasappels staan erom bekend dat ze veel vitamine C bevatten. Om precies te zijn is dat 50 mg per 100 gram sinaasappel. Ook bevatten ze sporen van het vitamine B-complex.
En verder nog aan mineralen (per 100 gram sinaasappel): 170 mg kalium, 40 mg calcium, 25 mg fosfor en 10 mg magnesium.

• In de supermarkt koop je de sinaasappels vaak in gekleurde netjes. In de rode netjes zitten handsinaasappels, in de groene perssinaasappels.
• Een sinaasappel is na het oogsten nog enige weken houdbaar, gekoeld iets langer.

Eetweetjes-recepten met sinaasappel: Cranberrie-sinaasappelcompote, Gebakken kokosappels, Geconfijte citrusschilletjes, Godenspijs, Sinaasappel-roomkaastaart, Spinaziesalade,

*) Bij de fruitteelt neemt men dan een takje van een boom waarvan de vruchten de gewenste eigenschappen hebben en maakt dat vast op een andere plant (de onderstam) die de groeikracht van de boom bepaalt.

Bronnen:
Fruit uit alle windstreken
Wikipedia: Orange (fruit)
Center for New Crops and Plant products
Voedingswaardetabel