appel

Appel

Herkomst

Appels zijn misschien wel de belangrijkste en zeker de bekendste vruchten van het noordelijk halfrond. Hier ligt ook hun oorsprong, nl. ten zuiden van de Kaukasus in oostelijk Turkije. 12.000 jaar geleden, in de prehistorie verzamelde de mens al wilde appels. En sporen van gekweekte appels gaan zo’n 4.500 jaar terug.

In Nederland

Het Nederlandse klimaat is prima geschikt voor de appelteelt. Jaarlijks produceert Nederland ongeveer 365 miljoen kilo appels. De helft hiervan is voor de export bestemd. Ook worden er appels geïmporteerd. Een voorbeeld is de Granny Smith, die wat meer zon nodig heeft.
Appels worden tegenwoordig overal ter wereld geteeld. Met de koelhuizen op het noordelijke halfrond en de teelt op het zuidelijk halfrond is de appel daarom jaarrond te verkrijgen.
Voor mij echter in het late voorjaar en vroege zomer geen verse appels. Ik pleit nl. voor “hier en nu” en traditionele bewaarmethodes.

Grote verscheidenheid

Hoeveel verschillende appelrassen er zijn is niet precies bekend. Sommigen spreken van 2000 rassen, anderen denken aan getallen van 7500. De grote verscheidenheid aan rassen is te danken aan de door de Chinezen ontdekte techniek van enten *). Dit is een vegetatief vermeerderingsproces, dus waarbij de unieke eigenschappen van het individu behouden blijven.

Van oude rassen en hoogstambongerds…

Vanaf de tweede helft van de 20e eeuw verving men de hoogstamboomgaarden. De methode van het enten is toen veelvuldig toegepast. Moderne fruitkwekerijen werken met laagstambomen. Hierdoor is de boomverzorging en oogst gemakkelijker geworden.
De huidige tendens is om appels telen die minder intensieve zorg nodig hebben, grote opbrengst hebben en goed bewaarbaar zijn.
Helaas gaat dit ten koste van de appel als cultuurgoed. De hoogstamboomgaard die een lust voor het oog was als hij in bloei stond behoort tot het verleden.
Veel rassen zijn ook verdwenen. Ik noem hier als voorbeeld de Yellow Transparant, die erg vroeg (in juli) oogstbaar is. Wij konden vroeger niet wachten tot we deze eerste appeltjes van de boom konden plukken, maar die moesten wel meteen gegeten of verwerkt worden, want al na een paar dagen wordt dit ras melig. Een voor de handel oninteressante appel dus.

…naar goede verhandelbare appels en laagstammen

Echter, de kwekers doen hun best om een gevarieerd aanbod aan appels in de winkels te krijgen. Met de eisen van hoge productie en bewaarbaarheid als leidraad zijn zij constant bezig om nieuwe rassen te ontwikkelen. Zo is de in 1955 ontwikkelde Elstar, verkregen door kruising van de rassen Golden Delicious en Ingrid Marie eind jaren zeventig op de markt gekomen. Met een productie van bijna 50% van het totale Nederlandse appelareaal is de soort tegenwoordig niet meer weg te denken van onze groente- en fruitafdelingen.

Om de oude rassen niet in het vergeetboek te laten komen zetten pomologische verenigingen zich in om deze rassen te kweken in kleine (hoogstam)boomgaarden. Ook geven zij snoei- en ent cursussen voor de hobbyteler.

Voedingswaarde

In het taalgebruik komt het belang van de appel als gezond voedingsmiddel duidelijk naar voren. “Snoep verstandig, eet een appel” was een slogan die jarenlang opgang maakte. Tegenwoordig wordt deze leus in twijfel getrokken, vanwege het toegenomen suikergehalte in de huidige appelrassen.
Hoe zit het eigenlijk met de voedingswaarde van de appel?
Een gemiddelde appel weeg 125 gram (een kleintje weeg 100, een grote haalt gemakkelijk 160). Dit gewicht is verdeeld in water (ca. 106 gram), koolhydraten (ca. 15 gram) en vezels (ca. 3 gram). De appel levert 65 Kcal.
Er zitten wat sporen van de vitamines uit het B-complex in (o.a. B1, B2, B6 en B11) en 12,5 mg vitamine C.
Aan mineralen scoort de appel beter: kalium (150 mg) , calcium (5 mg), fosfor (12,5 mg), magnesium (6,25 mg), en wat sporen van koper en zink.

Op de site vind je de volgende recepten met appel:
appelbeignets, appelcrumble, appelgeleiappelstroop, gebakken kokosappels, gekruide appelcompote, mincemeat, wassail, zilveren appels,

*) Bij de fruitteelt neemt men dan een takje van een boom waarvan de vruchten de gewenste eigenschappen hebben en maakt dat vast op een andere plant (de onderstam) die de groeikracht van de boom bepaalt.

Bronnen:
http://en.wikipedia.org/wiki/Main_Page
http://nl.wikipedia.org/wiki/Hoofdpagina
http://www.voedingswaardetabel.nl/
http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/appel.aspx
Fruit uit alle windstreken

 

Dit weetje zit in:

Soort: fruit, inheems, plantaardig