Framboos

Framboos: Bes of steenvrucht?

Sommigen beschouwen frambozen als zamelvruchten, anderen als besvruchten. Ik hou het maar bij het laatste, hoewel voor beide wat te zeggen valt, omdat een framboos een verzameling kleine besjes bij elkaar is. Goed beschouwd zou je het eigenlijk een verzameling steenvruchtjes kunnen noemen, omdat in ieder besje eigenlijk maar één hard pitje zit.
Waar volgens mij niemand omheen kan is dat de framboos een uitstraling heeft van pure luxe: prachtig gekleurd zacht zomerfruit dat ook nog eens superlekker smaakt.
In de prehistorie werd de framboos al als voedsel gewaardeerd, en het gewas wordt sinds de middeleeuwen (Griekenland, Italië) geteeld.

Teelt

Frambozen groeien aan planten die tot ruim drie meter hoog kunnen worden en die zich met ondergrondse uitlopers vermeerderen. De scheuten van het ene jaar dragen vrucht in het daaropvolgende jaar, waarna ze afsterven.
De vruchten worden veel gekweekt, zowel bij particulieren als voor de handel. Ook in het wild kun je frambozenstruiken tegenkomen, vooral in bosachtige gebieden, en vaak vind je langs volkstuincomplexen wel verwilderde struiken.
De ca. 2 cm grote, ronde of enigszins kegelvormige vruchten zijn zacht en sappig, de smaak is zoet met een fris-zuurtje. In kleur wordt er onderscheid gemaakt in rode en gele frambozen, de rode variëren van roze-rood tot donkerrood, de gele van bleekgeel tot zalmroze. Verder zijn er vroege en late soorten, de zgn. zomer- en herfstframbozen.

Andere toepassingen

Naast de vruchten zijn ook de bladeren waardevol; je kunt die als thee gebruiken. Ze hebben een samentrekkende werking en zouden heilzaam zijn – vooral wanneer ze tijdens de bloei zijn geplukt – bij ooginfecties.
En onze overgrootmoeders gebruikten frambozenazijn in de huisapotheek omdat zij het gebruikten als gorgeldrankje bij keelpijn, hoewel je het tegenwoordig eerder als dressing voor salades zou gebruiken.

Rassen

Er zijn enorm veel frambozenrassen, aan het eind van de 19e eeuw waren er al ruim 400 beschreven.
Ik ben in mijn tuin begonnen met de rode zomerframboos Malling Promise en de gele herfstframboos Fall Gold. Later kreeg ik van mijn zus haar frambozen, maar zij wist niet meer welke rassen dat waren. Ik weet wel dat ik nu een flink rij heb staan verschillende rode en gele, vroege en late soorten. Per dag pluk ik de rijpe eraf, die dan meteen (eerst los) worden ingevroren, want wie wat bewaart die heeft wat. In de winter wil ik dan nog wel eens deze feestelijke frambozen-roomkaastaart maken, die een blikvanger op de kersttafel is.

Voedingswaarde

De voedingswaarde van 100 gram frambozen is:
68 kCal/286 kJ, 14,3 gram koolhydraten (waarvan 14,1 gram suikers), 1,2 gram eiwit, 0,5 gram vet
25 mg vitamine C, 25 microgram vitamine B11 (foliumzuur),
170 mg kalium, 40 mg calcium, 40 mg fosfor, 1 mg ijzer, 25 mg magnesium, 0,15 mg koper
Verder bevat het 7 gram vezels en 76 gram water

Bronnen:
Voeding die schaadt, voeding die baat
Fruit uit alle windstreken
Het grote wildplukboek
Purdue University Center for new crops and plant products – raspberry

Dit weetje zit in:

Soort: fruit, inheems, plantaardig